Một loạt giải thưởng có giá trị cùng với hình phạt “trừ thưởng” vẫn đang treo lơ lửng tại cuộc thi viết “Sử ký 30 năm – Mở lối tiên phong”. Có lẽ nhiều người vẫn đang trăn trở với câu hỏi “Viết gì?”, tôi xin chia sẻ với các bạn một chút kinh nghiệm của bản thân. Hy vọng, qua bài viết này, các bạn sẽ dễ dàng trả lời câu hỏi “Viết gì?”, “Viết như thế nào?” và tự tin gõ những dòng đầu tiên.
1. Viết gì?
Bạn có thể viết về bất cứ chủ đề gì cũng được miễn là dính đến công ty, con người FPT. Bạn có thể viết về một trong số những chủ đề sau:
– Công việc: Công việc hàng ngày của bạn, của phòng hoặc trung tâm là những việc đáng ghi lại. Các quá trình thực hiện dự án, quá trình chuẩn bị cho một hội nghị, hội thảo, quá trình tạo ra một sản phẩm… là những đề tài cho một bài sử hay.
– Con người: Có thể viết về bản thân, anh bạn/cô bạn ngồi kề. Viết về một điển hình trong kinh doanh, trong hoạt động văn hóa. Bạn cũng có thể viết về một người bình thường, không có gì đặc biệt, nhưng lại ẩn chứa một sự bất ngờ mà bạn mới khám phá.
– Kinh nghiệm: Những kinh nghiệm kinh doanh, kinh nghiệm tổ chức, quản lý là đặc biệt quý cho bộ sử ký FPT để lưu truyền lại thế hệ sau. Bạn có thể viết về kinh nghiệm của một lần đấu thầu, một lần thuyết phục được khách hàng hay một lần tỏ chức thành công/ thất bại hoạt động Stico… hoặc thậm chí kinh nghiệm về một cuộc tình.
– Hoạt động văn hóa: Những lễ hội FPT rất đáng được ghi vào sử sách. Quá trình chuẩn bị của bản thân, của chi đoàn cho một lễ hội nào đó mà bạn tham gia, có lẽ bạn vẫn còn nhớ và có thể ghi lại. Xin hãy ghi ra những sự kiện đó. Đặc biệt, những lễ hội lớn của FPT như Lễ hội 10 năm, các cuộc thi ấn tượng, bạn phải chuẩn bị rất công phu, tại sao bạn lại không ghi lại.
– Kỷ niệm đáng nhớ: Những bước ngoặt đáng nhớ, những tranh luận về một hướng đi, những kỳ thi căng thẳng, những kỷ niệm thuở ban đầu, kỷ niệm về một lần thất bại/ thành công, kỷ niềm với một người đồng nghiệp, những bất ngờ ngoài mong đợi… đó là những đề tài hay cho bài sử ký. Ngoài ra, bạn có thể viết về một số đề tài khác mà hiện tại tôi cũng chưa nghĩ ra.
Sử ký FPT 30 năm là ấn phẩm thứ 6 của FPT, ghi lại những dấu mốc lịch sử, câu chuyện, nhân vật của tập đoàn trong 3 thập kỷ qua.
2. Viết như thế nào?
Có nhiều người cứ kêu ca “dốt đặc môn văn, chẳng biết viết gi!”. Viết sử thực ra không cần thiết phải giỏi văn, chỉ cần nhớ sự kiện, bạn hoàn toàn có một bài sử hay. Bạn có thể chọn một trong những cách viết sau:
– Tin tức: Hãy cố gắng trả lời được càng nhiều câu hỏi dạng What, Where, When, Who, Why, How càng tốt. Như vậy bài viết của bạn sẽ chi tiết, cụ thể. Bạn có thể sắp xếp thông tin theo khối hoặc theo trật tự thời gian.
– Nhật ký, ký sự: Đây là cách viết dễ nhất. Chỉ cần gạch đầu dòng kể ra những sự kiện, thời gian, địa điểm, người thực hiện… Như vậy với một tuần làm việc, một quá trình làm dự án, một khóa đào tạo, một hoạt động văn hóa… bạn đã có một bài sử ký để nộp và không bị mất thưởng.
– Ghi chép, phóng sự: Để có một bài phóng sự hay thì khó, nhưng một phóng sự theo dòng thời gian, ghi chép lại những câu chuyện xảy ra trên đường đi của bạn khi thực hiện một công việc nào đó chắc không phải là khó khăn.
– Báo cáo, tổng kết: Hầu như ai cũng đã từng làm báo cáo, từng phải viết bản mô tả công việc.Bạn hoàn toàn có thể chỉnh sửa những bản báo cáo gắn lièn với một sự kiện quan trọng nào đó thành một bài sử ký.
– Tản mạn: Bạn có những băn khoăn trăn trở, bạn đang có suy tư cho về một mô hình quản lý, về một phương pháp thực hiện, về một phương thức kinh doanh… Hãy viết ngay những suy nghĩ đó ra, bạn sẽ có một bài sử ký đáng giá.
– Mô tả chân dung: Người đồng nghiệp ngồi cạnh có khuôn mặt bầu bĩnh, có đôi mắt lúng liếng, có nước da trắng hồng, rất hay cười và giúp đỡ người khác. Người đó đã thực hiện được một loạt những công việc mà bạn cứ tưởng rằng sức liễu yếu đào tơ không thể làm nổi… Cứ lần lượt liệt kê những tính cách, những công việc, những bất ngờ mà bạn khám phá được, bạn sẽ có một bức chân dung sống động về người đồng nghiệp của mình.
– Viết truyện: Đây là một thể loại văn học, hơi khó viết hơn nhưng hấp dẫn hơn. Có thể từ những sự kiện, nhân vật trong công ty, bạn xây dựng thành một câu chuyện dã sử với những tình tiết rùng rợn hoặc bất ngờ.
– Làm thơ văn… vần, nhạc kịch hay bất kỳ một thể loại nào có thể ghi lại cảm xúc của bạn đều được chấp nhận. Thơ là thể loại có thể viết nhanh nhất. Vài câu văn vần xuống dòng, bạn đã có một bài thơ được coi là hoàn chỉnh.
3. 5 bước kinh điển để thực hiện một bài viết
– Hình thành ý tưởng
– Thu thập dữ liệu
– Phân tích dữ liệu và lập dàn bài
– Viết bản thảo: Hãy viết nhanh ngay những gì mình nghĩ ra. Nếu chần chừ, cầu toàn, bạn sẽ không viết nổi.
– Đọc lại và hoàn thiện bài viết.
4. Lời khuyên từ những tiền bối
Chủ tịch FPT Trương Gia Bình: Mọi người FPT cùng nhau viết “Sử ký” là một sáng tạo STC độc đáo, góp phần làm FPT Hùng mạnh và Trường tồn, bởi Sử ký là: Di chỉ văn hóa, con người và hoạt động kinh doanh, tạo nên một bản sắc riêng biệt FPT; Niềm vui, đồng thời ràng buộc trách nhiệm “lịch sử” đối với suy nghĩ, hành động của mỗi thành viên, đặc biệt của những người lãnh đạo; Niềm tự hào và đồng thời là kinh nghiệm quý báu cho người FPT, nhất là cho các thế hệ mai sau.
Chính vì vậy mà những bài khắc họa các nhân vật FPT độc đáo, mô tả các hoạt động văn hóa truyền thống, kể cả những bước thăng trầm của FPT,… hay các sáng tạo STC xuất sắc sẽ có giá trị đặc biệt quan trọng đối với Sử ký FPT, với sự phát triển bền vững của công ty.
TGĐ FPT Bùi Quang Ngọc: Bạn cần có tình cảm thực sự với FPT
Trước kia tôi nghĩ rằng viết lách là một điểm yếu của tôi, môn văn tôi thường bị điểm thấp hơn rất nhiều so với các môn khác. Nhưng qua đợt viết sử ký 10 năm FPT kinh nghiệm cho thấy viết sử ký công ty không phải quá khó. Bạn cần có tình cảm thực sự với công ty. Khi đó tự nhiên sẽ có đầy ắp những thông tin, sự kiện. Bạn hãy nhìn những thông tin, sự kiện ấy theo một góc nhìn nào đó, góc mà bạn thấy hay nhất, ý nghĩa nhất. Và bạn cứ theo góc nhìn ấy mà viết. Tôi cam đoan sẽ ra một bài sử ký mức trung bình trở lên.
Chắc bạn cũng đã từng yêu một cô gái nào đó. Tôi tin những bức thư của bạn viết cho cô ấy đều hay, đều đáng đọc. Hãy có tình yêu với FPT đi, bạn sẽ dễ viết sử ký.
Trưởng phòng Tổ chức sự kiện FPT Nguyễn Duy Hưng: Đối với người dốt văn như tôi thì kinh nghiệm đơn giản là cứ nghĩ thế nào thì viết thế nấy, yêu ai, ghét ai viết. Nhớ về cái gì viết, lúc đầu cứ viết ra. Sau đó sửa chính tả, mông má lại cho câu cú đỡ lủng củng. OK thế là bạn đã có một bài viết, còn nó là thể loại văn hay báo, thời sự, phóng sự, hay tự sự thì để cho BTC phân loại.
Cuối cùng là lời khuyên của người viết bài này: Hãy ngồi xuống, mở word ra và… gõ, gõ bất cứ điều gì bạn đang nghĩ, bạn đang ghi nhớ… Bạn có thể đọc lại, hoặc chẳng cần đọc lại và gửi luôn. Đã có ban biên tập sắp xếp thông tin, sửa lỗi câu cú để hoàn chỉnh bài viết của bạn rồi. Hãy đừng ngại, chỉ cần bạn có thể viết được một câu hoàn chỉnh, hoặc ngay cả khi bạn không thể viết một câu đúng ngữ pháp, bạn vẫn có thể có một bài sử lưu lại cho thế hệ sau. Chỉ cần bạn chịu khó ngồi lại sau giờ làm việc, tĩnh tâm một chút và… gõ bàn phím. Thật chẳng đến nỗi phức tạp lắm phải không?
